powrót

Pomiędzy czasem i przestrzenią

Anna Leśniak

Radosław Wojnar - "Łódź Fabryczna", Galeria FF 16.09 - 19.10.2006 r. Wystawa czynna od wtorku do soboty w godz. 14-18

Łódź to miasto, które tkwi w stanie zawieszenia między minioną świetnością czasów fabrykantów i przeszłością przemysłowego potentata, a niesprecyzowanym jeszcze dokładnie planem na przyszłość. To miasto, które czeka na lepsze czasy, szukając nadziei w nowoczesnych centrach handlowych, zagranicznych koncernach i imprezach kulturalnych - miejsce, które cały czas poszukuje swojej tożsamości przywołując ducha minionych czasów, a jednocześnie próbuje zmodernizować go na potrzeby współczesności.
To właśnie urzekło Radosława Wojnara, gdy przyjeżdżał studiować w Łódzkiej Filmówce. Spojrzenie na Łódź przez taki pryzmat nie jest szczególnie odosobnionym punktem widzenia. Siła fotografii Wojnara nie tkwi w oryginalnej myśli na temat Łodzi lecz w sposobie podejścia do tematu.
Fotografie o sporych formatach na pierwszy rzut oka wyglądają jak cyfrowe zdjęcia obrabiane w Photoshopie, jednak Wojnar robi swoje odbitki w sposób analogowy, efekty uzyskując przez nałożenie dwóch ujęć.
Zdjęcia są efektowne, kolorowe i nastrojowe. To pierwsza warstwa, nieco stylizowana i fasadowa. Skrywa ona jednak niepokój, jakieś nerwowe napięcie i zawieszenie w próżni. Niektóre z fotografii mogą drażnić nadmiarem detali, ich agresywnością i nieuporzadkowaniem. Kształty czasami oczywiste, innym razem ledwie rozpoznawalne nakładają się, pokazując pulsującą tkankę dzisiejszego miasta narosłą na opustoszałych reliktach dawnych zabudowań. Niedbałe graffiti na murach przenikają się reklamowymi neonami. To wrażeniowa fotografia, w której zaciera się granica między przedstawieniem przedmiotu a czysto malarskimi efektami, między ruchem a stagnacją, między tym co było i tym co nadejdzie…

Eva Milczarek
(tekst w całości dostępny w katalogu wystawy)

Fotografie Radosława Wojnara z cyklu Łódź Fabryczna są portretem miasta. To zapis samotnych wędrówek, które autor odbywał po toczonych przez robaka zniszczenia ulicach Łodzi. Jednak przypisywanie tym pracom jedynie właściwości czysto rejestrujących, czy wręcz obiektywizujących zastaną rzeczywistość, byłoby dużym nieporozumieniem i przeoczeniem. Są to raczej próby pochwycenia wrażenia – impresji wychodzącej poza powierzchownie dokumentalny charakter tych przedstawień, a powstającej na styku działania Czasu, Człowieka i Miejsca.
Łódź, widziana fotograficznymi oczami Radosława Wojnara jest właśnie obszarem przenikania się różnych, nieprzystających do siebie elementów. Z jednej strony intryguje go i przyciąga, z drugiej zaś osacza i przeraża. Odnajduje on żywą historię zapisaną na jej murach, w zaułkach i kamienicach, ciągłość spinającą przeszłość z teraźniejszością. Jest miastem przesiąkniętym aurą tajemniczości, która w nie do końca zrozumiały sposób prześwituje przez prozaiczność i przeciętność jej szarego obrazu: zniszczonych budynków, obdrapanych ścian, powybijanych szyb w oknach fabryk. Artysta przemierzał łódzkie zakamarki, utrwalając na swoich zdjęciach widoki m.in. ulicy Piotrkowskiej, Sienkiewicza, Wschodniej, czy motywy znane z cmentarza przy ulicy Ogrodowej. Jednak nie są to fotografie dosłownie, całościowo odtwarzające wizerunki miejsc, czy przedmiotów. Wojnar prezentuje często fragment, niewielki detal rzeczywistości, który przez swoją cząstkowość traci kontakt z rozpoznawalną miejską panoramą. Bardziej interesuje go wniknięcie w strukturę materii, relacje zachodzące pomiędzy kształtami, fakturowość, niż werystyczne oddanie łódzkiego krajobrazu, podobne do efektu zdjęcia pocztówkowego. Przez to sfotografowane motywy (tektonika ścian, odpadające tynki, wzory posadzki, ekspresyjne linie grafitti, powyginane rury) coraz bardziej oddalają się od mimetyczności, przechodząc w sfery obrazowania abstrakcyjnego
Łódź w interpretacji Wojnara jest miejskim palimpsestem, poprzez który przebijają różne warstwy czasu, przez co na jej obliczu wyrytych jest nieskończenie wiele historii. Czas posiada destruktywną, totalitarną władzę nad łódzką architekturą. Przetaczający się codziennie przez jej fabryczny organizm nieskrępowany żywioł ludzki, potęguje jej powolną agonię.

Radosław Wojnar
Urodzony w 1974 w Warszawie.
Ukończył studia licencjackie (1995/98) i magisterskie (2001/03) o specjalności fotografia w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Obecnie fotograf zawodowy. Niezależnie realizuje autorskie cykle fotografii.